“1. Dünya Savaşı’nda Azerbaycan’da Osmanlı Esirleri ve Nargin Adası” Sempozyumu Bakü’de Düzenlendi

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de, Arşiv Belgeleri Işığında Azerbaycan’da Osmanlı Esirleri ve Nargin Adası Araştırma Projesi kapsamında “1. Dünya Savaşı’nda Azerbaycan’da Osmanlı Esirleri ve Nargin Adası” konulu uluslararası sempozyum düzenlendi.

TİKA, Hazar Üniversitesi ve Türkiye Mezunu Akademisyenler ve İş Adamları Platformu tarafından ortaklaşa organize edilen ve Hazar Üniversitesinin ev sahipliğinde gerçekleştirilen sempozyumda, 1. Dünya Savaşı sırasında esir alınan Osmanlı askerlerinin Bakü yakınlarındaki Nargin Adası’ndaki zorlu esaret günleri ile bu esirlere Azerbaycan halkının gösterdiği yardımlar arşiv belgeleri ışığında, akademisyenler ve bilim insanları tarafından ele alındı.

Sempozyumun açılışına Türkiye’nin Bakü Büyükelçisi Prof. Dr. Birol Akgün, TİKA Başkan Yardımcısı Dr. Ümit Naci Yorulmaz, Hazar Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. Hamlet İsahanlı, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.

Döneme ait fotoğraflardan oluşan sergi açıldı

Nargin Adası’nda açlık ve yılan sokması sonucunda veya kurşuna dizilerek öldürülen Osmanlı esirleri ve vatan uğruna canlarını feda eden şehitler anısına bir dakikalık saygı duruşu ve iki ülke milli marşlarının okunması ile başlayan sempozyum kapsamında arşiv belgeleri ve döneme ait fotoğraflardan oluşan bir de sergi açıldı.

Büyükelçi Akgün, konferansta yaptığı konuşmada, “1. Dünya Savaşı’nda Azerbaycan halkı Türk esirlere yardım ederek büyük bir dayanışma sergiledi. Bu geçmiş dayanışma bugün bizlere güç ve cesaret veriyor. Günümüzde devletlerimizin işbirliğine her zamankinden fazla ihtiyaç var. Çevremizde yaşananlar, kardeşlerin birbirine sıkı sıkıya sarılmaktan başka yolu olmadığını gösteriyor. Uluslararası şartlar ve milli menfaatlerimiz bu dayanışmayı zorunlu kılıyor.” değerlendirmesinde bulundu.

TİKA Başkan Yardımcısı Yorulmaz sempozyumun önemine işaret ederek, “Bu sempozyum ile sadece bir ada ve orada yaşanan acıları değil, aynı zamanda insanlık onurunu, direncini ve iki ülke arasındaki kardeşliği anıyoruz. Nargin Adası, bir halkın yaşadığı acıların, diğer bir halkın gösterdiği insanlıkla nasıl anlam bulduğunun simgesidir. Bu nedenle, bu sempozyumun amacı, sadece geçmişi anmak değil, aynı zamanda bu değerleri geleceğe taşımaktır.” dedi.

Vecihi Hürkuş da esirler arasındaydı

Nargin Adası’ndaki esirler arasında yer alan ve Azerbaycan Türklerinin yardımları ile adadan kaçmayı başaran Vecihi Hürkuş’u da anan Yorulmaz, “O dönemde Azerbaycan halkı, Osmanlı subaylarını kendi evlatları gibi görmüş ve büyük bir fedakârlıkla yardım etmiştir.” şeklinde konuştu.

Hazar Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı İsahanlı da Azerbaycan halkının esirlere kardeş gibi sahip çıktığını ifade etti.

İsahanlı, “Türk esirlerini yılanlarla dolu Nargin Adası’nda tuttular, halkla temas etmelerini istemediler. Ancak bunda başarılı olamadılar. Azerbaycan halkı bu esirlere yardım etmek için elinden geleni yaptı.” dedi.

“Azerbaycan halkı, Osmanlı esirleri için seferber oldu”

Hazar Üniversitesi Öğretim Görevlisi, Türkiye Mezunu Akademisyenler ve İş Adamları Platformu Başkanı Doç. Dr. Telman Nüsretoğlu ise “Azerbaycan-Türkiye kardeşliğinin zor zamanlarda ortaya çıkan dayanışma ruhunun tarihi derinliğinin anlamak için mutlaka 1. Dünya Savaşı zamanı Azerbaycan halkının seferber olarak Osmanlı esirleri için yardıma koşmasını anlamak gerekiyor. Bu konferans ve proje kapsamında Rusya, Gürcistan, Azerbaycan ve Türkiye arşivleri, dönemin basını taranarak pek çok bilinmeyen husus ortaya çıkarılmıştır.” değerlendirmesinde bulundu.

TİKA, Hazar Üniversitesi ve Türkiye Mezunu Akademisyenler ve İş Adamları Platformu tarafından gerçekleştirilen Arşiv Belgeleri Işığında Azerbaycan’da Osmanlı Esirleri ve Nargin Adası Araştırma Projesi kapsamında tarihçiler ve araştırmacılar tarafından Azerbaycan, Gürcistan, Rusya ve Türkiye’de arşiv çalışmaları gerçekleştirildi.

Proje kapsamında gerçekleştirilen sempozyumda sunulan tebliğlerin de kitaplaştırılarak akademinin istifadesine sunulması bekleniliyor.