TİKA’nın Desteklediği Panellerde, Türk Dünyasının Eğitim, Kültür ve Enerji Diplomasisi Konuşuldu

Genç Egemen Nesil Derneği’nin 10-12 Haziran 2025’te Bakü’de düzenlediği Türk Ticaret Fuarı kapsamında yapılan “Eğitim ve Kültürün Entegrasyona Katkısı” ile “Enerji Diplomasisi” panellerinde, Türk Dünyası’nın ortak eğitim, kültür ve enerji politikalarının bütünleşme sürecindeki stratejik rolü ele alındı.

Kadının tarihsel rolü ve dil birliği vurgusu

“Eğitim ve Kültürün Entegrasyona Katkısı” başlıklı oturumda Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’nden Dr. Cıldız Alimova, İstanbul Ticaret Üniversitesi’nden Dr. Zebiniso Kamalova, Ahmet Yesevi Üniversitesi’nden Dr. Makpal Anlamassova ve Shane English School Azerbaijan’ın kurucu ortağı Zhala Bahramova sunum yaptı.

Dr. Kamalova, Türk kültür tarihinde kadının sadece “kahraman yetiştiren” değil, aynı zamanda “kahramanlık eden” bir figür olduğunu belirterek, Terken Hatun ve Gevher Şad Begüm örneklerini hatırlattı ve “entegrasyon sürecinde kadın yeniden merkezi kültürel unsur olmalı” dedi.

Dil temelli entegrasyonun önemini vurgulayan Dr. Alimova, Türk lehçeleri arasında ortak anlayış geliştirilmesinin gerekliliğine işaret ederek, “Türkiye Türkçesi’nin bilimsel ve kültürel iletişim dili olarak desteklenmesi süreci hızlandırır” değerlendirmesinde bulundu.

Eğitim diplomasisi ve kadın girişimciler

Dr. Anlamassova, Orhun öğrenci değişim programının aktif şekilde sürdüğünü, Mevlana programının ise yeniden canlandırılması gerektiğini vurguladı; uyum sorunlarına çözüm için akran rehberliği ve üniversite içi destek sistemleri önerdi.

Zhala Bahramova da kurduğu dil okulundaki deneyimleri üzerinden “Her Türk genci dünyayı temsil edecek donanıma sahip olmalı” ifadesiyle kültür temelli girişimciliğin ve kadın liderliğinin entegrasyona katkısını anlattı.

Enerji diplomasisi oturumu

“Enerji Diplomasisi” panelinde Dr. Makpal Anlamassova, enerji kaynaklarının ekonomik olduğu kadar kültürel ve siyasi bağ kurucu yönüne dikkati çekti. Rumeysa Seçen’in moderatörlüğündeki oturumda, Türk Devletleri Teşkilatı’nın iş birliği imkânları, Orta Koridor’un taşımacılıkta stratejik değeri ve Fergana Vadisi gibi bölgelerde su-enerji ilişkisi ele alındı.

Sonuç ve öneriler

Panellerin sonunda, Türk Dünyası’nda eğitim, kültür ve enerji alanlarında entegrasyonu güçlendirmeye yönelik şu öneriler öne çıktı:

• Kadının kültürel temsiliyetini artırmaya yönelik belgesel, yayın ve ortak medya projeleri hayata geçirilmeli.
• Ortak dil anlayışını geliştirmek amacıyla dijital kültürel sözlükler oluşturulmalı, Türkiye Türkçesi temelli içeriklerle dil birliği desteklenmeli.
• Orhun ve Mevlana gibi öğrenci değişim programları güçlendirilerek, akademik hareketlilik artırılmalı.
• Kadın girişimciler ve eğitmenler için bölgesel mentorluk ve destek ağları kurulmalı.
• Enerji diplomasisini teşvik eden burs programları ve ortak araştırma projeleri başlatılarak, bu alanda ortak bir terminoloji ve yaklaşım geliştirilmeli.
• Su, enerji ve tarım entegrasyonunu esas alan çok taraflı saha projeleri, özellikle TİKA iş birliğiyle yaygınlaştırılmalı.

Etkinlik, Türk Dünyası’nda ortak kalkınma hedefleri doğrultusunda bölgesel iş birliğini derinleştirme mesajıyla sona erdi.