TİKA Kenyalılara Temiz Su Ulaştırdı

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından Enkare Oltungana “İnsanlar İçin Önce Su” Projesi ile Kenya  Kajiado Eyaleti Bull’s Eye  Nkoile Kasabası’nda  2.500  Masaai  ve  Nkoile  yatılı ilköğretim okulu ve lisesindeki 1000’e yakın öğrenci temiz ve sürdürülebilir suya erişti.

Kajiado Eyaleti Bull’s Eye Bölgesi’nde yaşayan Kenya kültürünün koruyucusu ve sahibi olarak bilinen Masaai topluluğunun temiz su ihtiyaçlarını gidermek maksadıyla bölgede yeni bir artezyen su kuyusu kazılarak yatılı okullarda okuyan öğrencilerle birlikte  doğrudan 3500 kişinin temiz içme suyuna erişimi sağlandı. Masaai dilinde Enkare Oltungana “İnsanlar İçin Önce Su” projesi   ile 160 metre derinlikten çıkan temiz su kaynağı güneş enerjili pompa sistemi ile çelik su tankına 2 km’lik su isale hattı ile bağlandı. 2 adet ön ödemeli su sayacının kurulması sayesinde Nkoile kasabası sakinleri belirleyecekleri aban fiyat üzerinden su sisteminin devamlılığını sağlayacak kaynak toplanmasını sağlandı. Proje ile Kıt ve erişimi zor olan bir ihtiyaç maddesi olarak su, sistemin bakım ve ileride çıkacak onarımlarına imkân sağlayacak halkın yönetiminde bir kaynak toplanmasını esas alıyor. Kullanıcılara dağıtılan ön ödemeli kontörlü kart Kenya’da kullanılan mobil para (MPESA) üzerinden kullanımları ücretlendirilecek ve bakım ve işletme maliyetleri bu şekilde karşılanması modeli ile yükleme yapılan sistemdeki anahtarlar aracılığıyla hem su israfının önüne geçilmesi hem de sistemin kendi kendini sürdürmesi hedefleniyor.

Kenya merkezli tüm Afrika’da  faaliyet gösteren  Amref Sağlık Afrika adlı uluslararası STK ve Kajiado Eyaleti valiliği ile işbirliğinde gerçekleşen projede başkent Nairobi’den 120 km uzaklıkta bulunan Nkoile kasabasının su ihtiyacı giderildi. Proje ile suya bağlı hastalıkların azaltılmasına; su tankerlerinde bekleme süresinin ve su almak için yürüme mesafesi düşürülmesine;   Dünya Sağlık Örgütü standartlarına uygun  su kalitesine erişilmesine;  ayrıca  Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin “Hedef 6  2030'e kadar, herkes için temiz ve uygun fiyatlı içme suyuna evrensel ve adil erişiminin sağlanması”na katkıda bulunuldu.

Törene Türkiye’nin Nairobi Büyükelçisi Sayın Ahmet Cemil Miroglu,  Kajiado Valisi Joseph Ole Lenku, Eyalet Su İşleri Bakanı  Michael Serema, Amref Kenya Direktörü  Gilbert Wangalwa  Kajiado Purko Bölge  Milletvekili  Daniel Naikuni ve çok sayıda yerel halk ve öğrenci katıldı.

Törende konuşan TİKA Nairobi Program Koordinatörü Emre Yüksek TİKA olarak Kenya’da su ve sanitasyon alanında yeni teknolojinin kullanıldığı son derece ekolojik bir projenin hayata geçirildiğini vurgulayarak  “Son dönemde yaşanan aşırı kuraklık nedeniyle insani yardımlar yerine göçer hayvancılıkla geçinen bölge halkının su kıtlığından kaynaklanan sorunlarını azaltacak böyle bir projenin oldukça önemlidir. Kendi kendine devam edecek ön ödeme modelinin yaygınlaşarak projelerde dışa bağımlılığın sona ermesini hedefliyoruz” dedi.

 Masaai toplumu göçebe olarak hayvancılıkla yaşayan Kenya’daki diğer kabileler arasında dezavantajlı konumda olan bir topluluktur. Özellikle geleneksel olarak hayvanların ve ailelerin su yönünden bakımını üstlenen kadın ve kızların temiz suya erişim konusunda uzun mesafelerden hijyenik olmayan kaynaklardan temini içinde zaman ve güvenlik konusunda ciddi sorunlar yaşıyor.

Yatılı İlköğretim Okulu öğrencilerinden Mary Lekutit, Ester Parorit ve Charit Kipury özellikle okulda kaldıkları süre içerisinde temizlik ihtiyaçlarını ve kimi zaman içme suyu temini  noktasında zorlandıklarını ifade etmişler; yağmur sularının depolarda bittiği  kurak dönemde su sıkıntısının kimi zaman devamsızlığa neden olduğunu belirtmişlerdi. 

Bölge sakinlerinden Joyce Kinambei Türkiye halkına bu yardım dolayısıyla kendi kasabalarını tercih ettiği için şükranlarını ifade ederken özellikle kendileri için çok kıymetli olan hayvanlarının yeteri kadar suya erişebilecekleri için mutlu olduklarını ifade etti. Bir diğer sakin Sopiato Malit ise daha önce 4 km uzaklıktan su getirmek zorunda iken kasaba merkezinde bu imkânın sağlanmasında katkılarından dolayı TİKA’ya teşekkür etti.

Dünya Sağlık Örgütü Raporlarına göre 785 milyon insan temel bir içme suyu hizmetinden  yoksun yaşarken küresel olarak, en az 2 milyar insan dönemsel olarak dışkı ile kirlenmiş bir içme suyu kaynağı kullanıyor. Kirli su, ishal, kolera, dizanteri, tifo ve çocuk felci gibi hastalıkları bulaştırırken kirlenmiş içme suyunun her yıl 485.000 ishal ölümüne neden olduğu tahmin ediliyor.